Στα τριήμερα σεμινάρια που οργανώνουμε δυο φορές το χρόνο σε ιδικούς χώρους του υπουργείου της Έσσης στο Βάιλμπουρκ  παραθέτω παρακάτω λίγα από τα θέματα που ζητούσαμε.

Ελληνική γλώσσα στην Έσση

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας, υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη Γερμανία

Ως προς το μαθητικό δυναμικό, αυτό ανέρχεται συνολικά σε 16.000 και κατανέμεται ως εξής:

Στα 53 αμιγή σχολεία 4.000 μαθητές, στα 20 δίγλωσσα σχολεία 434, στα 309 τμήματα ελληνικής γλώσσας 9.231, στα 66 ενταγμένα τμήματα 1.647 και στα 2 Ευρωπαϊκά σχολεία 280.

Διδάσκουν 800 περίπου εκπαιδευτικοί για όλες τις βαθμίδες και τους τύπους εκπαίδευσης

Στα Γερμανικά σχολεία της Έσσης φοιτούν σήμερα  2.944 Ελληνόπουλα σύμφωνα με την τελευταία στατιτική του Υπουργείου Παιδείας της Έσσης. Τα παιδιά αυτά επισκέπτονται διάφορες μορφές εκπαίδευσηςστα γερμανικά σχολεία.

Ausländische Schülerinnen und Schüler an allgemein bildenden Schulen nach ausgewählten Staatsangehörigkeiten und Schulformen im Schuljahr 2006/2007

·       Ehemaliges jugoslawisches Staatsgebiet.

Σύμφωνα με στατιστικές εκτιμάται ότι το 87% των ελλήνων μαθητών παρακολουθεί ένα από τους τύπους του γερμανικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Εκτιμάται επίσης ότι το 45 - 47% περίπου των Ελλήνων μαθητών που φοιτούν σε γερμανικά σχολεία, δεν παρακολουθεί καθόλου μάθημα Ελληνικής Γλώσσας.

Το σχολικό πρόβλημα  είναι ένα από τα πιο σύνθετα προβλήματα, με τα οποία βρισκόταν και βρίσκονται αντιμέτωποι καθημερινά τα παιδιά, οι  γονείς και οι εκπαιδευτικοί Έλληνες της Γερμανίας.

Η διδασκαλία των Ελληνικών  γίνεται όλο και πιο δύσκολη.

Η πολιτική του κρατηδίου της Έσσης  με στόχο την ένταξη των παιδιών των μεταναστών στα εκπαιδευτικό σύστημα του και την καταπολέμηση της σχολικής αποτυχίας  έχει μια ιστορία 40 ετών  .........

Είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο που τουλάχιστον κάποιοι παλιοί από μας μπορούν να διηγηθούν πολλά.

Δε θα ΄θελα όμως  να κάνω  ιστορική αναδρομή, όσον αφορά την πορεία του μαθήματος της Μητρικής Γλώσσας  και τώρα Μάθημα της Χώρας Καταγωγής. Πολύ περισσότερο επιθυμώ να μιλήσουμε για την οργάνωση τους στόχους και προβληματισμούς του μαθήματος σήμερα.

Τα Ελληνικά  στην Ευρώπη

Τα Ελληνικά  στην Ευρώπη είναι μια από τις «ασθενέστερες» γλώσσες, που προσφέρονται για παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία.

Η θέση των Ελληνικών  στο γερμανικό σχολικό πρόγραμμα  αδικεί, αφού προσφέρεται εκτός από κάποιες εξαιρέσεις μόνο τα απογεύματα και με τη γνωστή μορφή, δηλαδή Μάθημα επιλογής.

Πολλοί γονείς προτιμούν  την ενσωμάτωση στο γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα, εξαρτώντας τη μελλοντική κοινωνική τους ένταξη από την πορεία τους μέσα στο γερμανικό σχολείο.

Σε έναν μεγάλον αριθμό παιδιών και νέων που ακολουθούν αυτή την λύση παρατηρείται υποχώρηση της ελληνικής και, σε πολλές περιπτώσεις, απουσία της ελληνικής  από το επικοινωνιακό τους ρεπερτόριο.

Η  Ελληνική γλώσσα εξακολουθεί να διατηρεί τις ποικίλες λειτουργίες της μόνο για ορισμένα άτομα της πρώτης και της δεύτερης γενιάς, ενώ για τη μεγάλη πλειοψηφία αποτελεί μια γλώσσα η οποία πιθανόν να  διδάσκεται αλλά δε χρησιμοποιείται.

Η διατήρηση της  στην επόμενη γενιά θα είναι δύσκολη εφόσον θα χρησιμοποιείται μόνο στο στενό οικογενειακό περιβάλλον και τα παιδιά θα περιορίζονται στην επαφή της μόνο στις λίγες ώρες των ελληνικών, αν  τα παρακολουθούν.

Όπως σίγουρα όλοι γνωρίζουμε το μάθημα της χώρας καταγωγής, σύμφωνα με την τελευταία ρύθμιση στο κρατίδιο της ΄Εσσης, δεν είναι υποχρεωτικό.

Το κρατίδιο της Έσσης   κατήργησε τον νόμο που προέβλεπε την υποχρεωτική παρακολούθηση του μαθήματος της χώρας καταγωγής.

Η διδασκαλία στη γλώσσα καταγωγής σύμφωνα με το άρθρο 3 §1 Nr. 4 του νόμου για την εξασφάλιση ποιοτικής διδσκαλίας στα σχολεία της Έσσης, από τις 30 Ιουνίου 1999 (GVB.IS..354) προσφέρεται με τους εξής κανονισμούς:

Το μάθημα της χώρας καταγωγής προσφέρεται σαν μάθημα επιλογής:

1 και 2 τάξη μια μέχρι δυο ώρες

3 και 4 τάξη από δυο μέχρι τρεις ώρες

5 και 6 τάξη τρεις μέχρι τέσσερις ώρες (σε όλους τους τύπους σχολείων)

7- 10 τάξη τρεις μέχρι πέντε ώρες (σε όλους τους τύπους σχολείων)

ή όπου είναι οργανωτικά δυνατόν σαν δεύτερη ξένη γλώσσα.

Διασταύρωση ωρών του μαθήματος με ώρες άλλων μαθημάτων θα πρέπει να αποφεύγονται.

(Πως να γίνει αυτό όταν οι μαθητές έρχονται από διαφορετικά σχολεία;Για τα επόμενα χρόνια η οργάνωση του μαθήματος ακόμη δυσκολότερη. Ο λόγος ότι όλο και περισσότερα σχολεία γίνονται ολοήμερα ώστε να γίνονται μαθήματα και τις απογευματινές ώρες)

§ 3 Unterrcht in Herkunftssprachen

Unterricht in der Herkunftssprache gemäß Artikel 3 § l Nr. 4 des Ersten Gesetzes zur Qualitätssicherung in hes­sischen Schulen vom 30. Juni 1999'(GVB1. I S. 354) wird nach folgenden Regelungen erteilt:

1. In den Jahrgangsstufen l und 2 der Grundschulen und der Grundstufe der Schule für Lernhilfe umfasst der Unterricht in der Herkunftssprache als Wahlunterricht eine bis zwei Wochenstunden. in den Jahrgangsstufen 3 und 4 der Grundschule und der Grundstufe der Schule für Lernhilfe zwei bis drei Wochenstunden.

2. In den Jahrgangsstufen 5 und 6 der Hauptschule, der Realschule, des Gymnasiums, der schulformbezogenen (kooperativen) Gesamtschule, der schulformüber­greifenden (integrierten) Gesamtschule, der Förderstu­fe und der Schule für Lernhilfe umfasst der Unterricht in der Herkunftssprache als Wahlunterricht drei bis vier Wochenstunden.

3. In den Jahrgangsstufen 7 bis 10 der Hauptschule und in den Jahrgangsstufen 7 bis 9 der Schule für Lernhil­fe kann der Unterricht in der Herkunftssprache als Wahlunterricht, in den Jahrgangsstufen 7 bis 10 der Realschule, des Gymnasiums, der entsprechenden Schulzweige der schulformbezogenen (kooperativen) Gesamtschule und in der schulformübergreifenden (integrierten) Gesamtschule als Wahlunterricht oder als zweite Fremdsprache eingerichtet werden, sofern die personellen, sächlichen und organisatorischen Voraussetzungen gegeben sind.

Die für diese Schülergruppe größere Belastung ist nach Möglichkeit durch entsprechende Stundenplangestaltung zu verringern. Überschneidungen von Unterricht in Her-kunftssprachen und von Unterricht in anderen Fächern sind zu vermeiden.

Τυπολογία φορέων και μορφών εκπαίδευσης

Οι διαφορετικές συνθήκες και η διαφορετική πολιτισμική, κοινωνική και γλωσσική ανάπτυξη των ομογενών οδήγησαν σε διαφορετικές ανάγκες και εξηγούν τη διαφοροποιημένη οργάνωση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στις διάφορες χώρες του εξωτερικού. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Νόμου 2413/96, φορείς της ελληνικής παιδείας στο εξωτερικό μπορεί να είναι οι ακόλουθοι:

·        Οι ελληνικές διπλωματικές ή προξενικές αρχές

·        Η ορθόδοξη Εκκλησία ή άλλες εκκλησίες

·        Οι Ελληνικές κοινότητες

·        Οι σύλλογοι γονέων

·        Οι εκπαιδευτικές ή άλλες αρχές των άλλων χωρών

·        Ελληνικά ιδρύματα, πολιτιστικοί ή μορφωτικοί σύλλογοι, σωματεία και άλλα νομικά και φυσικά πρόσωπα

·        Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των Ευρωπαϊκών σχολείων

Το μάθημα στην Έσση σύμφωνα με το σχολικό νόμο είναι δυνατόν να  προσφέρεται σαν:

Σχολικοί τύποι για το μάθημα Ελληνικών στο κρατήδιο της Έσσης

Μάθημα επιλογής σε ενταγμένα τμήματα

Μάθημα σε μη ενταγμένα τμήματα

Μάθημα δίγλωσσο

Μάθημα στη θέση της δευτερης ξένης γλώσσας

Μάθημα σε αμιγή ελληνικά σχολεία

Μάθημα AG

Ενταγμένα τμήματα Μάθημα επιλογής

Τα ενταγμένα τμήματα είναι μεν μια λύση όχι όμως και η ιδανική.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα παιδιά αυτά, χωρίς πολλές φορές να έχουν περιθώριο να φάνε, έρχονται στο ελληνικό μάθημα μετά από 6 και 7 ώρες πρωινής διδασκαλίας κουρασμένα για να διδαχτούν ένα μάθημα που όπως και να το θέλουμε είναι πληκτικό.!!  Σίγουρα πληκτικό όχι μόνο από τον τρόπο που διδάσκεται αλλά και η μονοτονία που το διακρίνει. Εδώ δεν υπάρχουν εναλλακτικές ώρες μαθηματικά, σπορ, ... Εδώ μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα με ορθογραφία, συνταξη, γραμματική. Δεν είναι λοιπόν παράλογο τα παιδιά αυτά να δυσανασχετούν και να προσπαθούν με κάθε ευκαιρία να απουσιάσουν. Έτσι ακούμε πολλές φορές συναδέλφους να παραπονιούνται „μου φεύγουν τα παιδιά ......“

Ευχής έργο θα ήταν το μάθημα αυτό να γίνεται τις πρωινές ώρες στο κανονικό σχολείο του μαθητή. Βέβαια αυτό θα ήταν δυνατόν μόνο σε πόλεις που υπάρχουν πολλά παιδία στο ίδιο σχολείο όπως π.χ. στο Βισμπάντεν.  Παράδειγμα του Γκίσσεν.

Μη ενταγμένα τμήματα ελληνικής γλώσσας.

Τα τμήματα αυτά λειτουργούν με ευθύνη του Τμήματος Εκπαίδευσης του Γενικού Προξενείου Φρανκφούρτης, κυρίως απογεύματα.

Σε αυτά η φοίτηση είναι προαιρετική και εργάζονται αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί του Υπ.Ε.ΠΘ. Τα μαθήματα που διδάσκονται είναι τα «μαθήματα ταυτότητας» (Ελληνικά, Ιστορία, Γεωγραφία, Θρησκευτικά) των οποίων η διδασκαλία διαρκεί από 2 έως 12 ώρες.

Δίγλωσσο:   Φοιτούν έλληνες και γερμανοί μαθητές  με ένα διγλωσσο πρόγραμμα.

Το Δίγλωσσο σχολείο π.χ.  στο Holzhausen αποτελεί ένα σχολικό μοντέλο που ανταποκρίνεται στο ζητούμενο μιας διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, η οποία απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες που έχουν πρόσβαση σε τουλάχιστον δύο πολιτισμικούς κόσμους και γλώσσες. Διασφαλίζει τη σωστή εκμάθηση τόσο της γλώσσας καταγωγής όσο και ξένων γλωσσών και αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα εναλλακτική λύση για τα Ελληνόπουλα. Βέβαια το μοντέλο αυτό αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα που θέτουν σε κίνδυνο την λειτουργία του.

 Ένα  από αυτά είναι η συνέχιση του μοντέλου στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Τα παιδιά που αποφοιτούν από αυτό το σχολείο σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του σχολείου  παρακολουθούν σε ποσοστό 100% το γυμνάσιο

Η Ελληνική ως ξένη γλώσσα ή ως δεύτερη ξένη γλώσσα

Τα Ελληνικά δεν έχουν ή δεν βρήκαν ακόμη τη θέση τους στο κανονικό ωρολόγιο πρόγραμμα των γερμανικών σχολείων, όπως έχουν τα Ισπανικά και τα Ιταλικά.

Γονείς και εκπαιδευτικοί διεκδίκησαν πριν από χρόνια την αναγνώριση του Μαθήματος Μητρικής Γλώσσας στη θέση της δεύτερης ξένης γλώσσας, πράγμα που με το νέο σχολικό νόμο είναι δυνατό να οργανωθεί.

Τα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν είναι:

·       Είναι δυνατή  η οργάνωση ενός τέτοιου μοντελου και πού;

·       Υπάρχει ένα ενιαίο σχολείο που θα στηρίξει αυτό το μοντέλο;

·       Υπάρχει ικανός αριθμός ενδιαφερόντων για να εξασφαλιστεί η συνέχεια (15 τουλάχιστον)

·       Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που θα μπορούν να διδάξουν αυτό το μάθημα;

·       Υπάρχει κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό;

Αν απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα τότε θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην οργάνωση τέτοιου μοντέλου.

Το πρόγραμμα «Παιδεία Ομογενών», κάλυπτε  όλα τα έξοδα μετακίνησης, διαμονής και διατροφής των συμμετεχόντων

Τα αμιγή ελληνικά σχολεία

Είναι στην ευθύνη του Υπ.Ε.Π.Θ και διέπονται από την εκπαιδευτική νομοθεσία και τα αναλυτικά προγράμματα που εφαρμόζονται στα ελληνικά δημόσια σχολεία της Ελλάδας. Φοιτούν μαθητές ελληνικής καταγωγής, αφού προσκομίσουν ειδική άδεια αποδέσμευσης από την υποχρέωση φοίτησης στα αντίστοιχα γερμανικά σχολεία. Διδάσκουν εκπαιδευτικοί αποσπασμένοι του Υπ.Ε.Π.Θ., Είναι αναγνωρισμένα από τη γερμανική πλευρά ως ιδιωτικά σχολεία της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ένα τέτοιο σχολείο είναι το ελληνικό σχολείο στο Griesheim.

Δεν είμαι ο αρμόδιος που θα μπορούσε να μιλήσει για την οργάνωση και τα προβλήματα αυτού του μοντέλου διδασκαλίας των ελληνικών.

Ένα μονάχα ήθελα να επισημάνω.

Είναι κάποιοι που υποστηρίζουν ότι τα σχολεία αυτά  είναι μονόπλευρα και προσανατολισμένα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της Ελλάδας. Ότι τα αναλυτικά τους προγράμματα δεν διαφέρουν από εκείνα των σχολείων της Ελλάδας και δεν λαμβάνουν υπόψη τα γνωστικά, παιδαγωγικά και κοινωνικά δεδομένα της χώρας υποδοχής, αλλά ούτε και τις σχετικές εξελίξεις στην Ε.Ε.

Όπως και επίσημα κατηγορούν και υποστηρίζουν  ότι τείνουν να γίνουν εργαστήρια Σίγουρα τα σχολεία αυτά βάζουν άλλους στοχους μια και τα παιδιά αυτά προετοιμάζονται για την κοινωνική τους ένταξη στην Ελλάδα.

Θεωρώ πως είναι υπόθεση γονέων ποιό μοντέλο  προτιμούν .

Ιδιαίτερα εκείνων  που  βλέπουν το μέλλον των παιδιών τους στην Ελλάδα .

 Εμείς οφείλουμε να ασπαστούμε την επιθυμία αυτή των γονέων και να μην φθάνουμε σε ακρότητες και σχόλια που δεν πρέπει.

Οφείλουμε να συμμεριστούμε την παιδαγωγική αρχή που λέει:

“Το Ελληνόπουλο να μορφώνεται σ΄αυτό το κοινωνικό περιβάλλον, που θα του διασφαλίζει ισότιμες συνθήκες κοινωνικής ένταξης“.

Ελληνικά σαν AG     Προσφορά σε ένα σχολείο όχι μόνο για έλληνες

Βέβαια κάποια από τα παραπάνω μοντέλα διδασκαλίας του μαθήματος Ελληνικά δεν είναι δυνατόν να οργανωθούν σε όλες τις πόλεις και  πολλοί γονείς δεν έχουν το πλεονέκτημα να διαλέξουν πιο σχολικό μοντέλο θα προτιμήσουν για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 

Τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στο μάθημα μας

Ανομοιογένεια των τμημάτων

Ένα μεγάλο πρόβλημα στην οργάνωση της διδασκαλίας είναι η ανομοιογένεια των τμημάτων (ηλικίας, γλωσσικές και μαθησιακές πρϋποθέσεις/ τύποι σχολείων).

Οι ιδιαίτερα ανομοιογενείς γλωσσικές προϋποθέσεις των μαθητών των τμημάτων ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη Γερμανία, αποτελούν και το μεγαλύτερο πρόβλημα κατά την οργάνωση της διδασκαλίας.

1.     Αναφορικά με τη μεταναστευτική τους βιογραφία παρατηρείται μια ομοιογένεια, αφού σχεδόν στο σύνολο τους οι μαθητές μας είναι παιδιά της τρίτης μεταναστευτικής γενιάς κι έχουν γεννηθεί στη Γερμανία.

2.     Αντίθετα η σχολική τους βιογραφία είναι διαφορετική. Οι μαθητές προέρχονται, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, από τα κύρια σχολεία, από τα μεσαία σχολεία ή από τα γυμνάσια. Αυτές οι διαφορετικές σχολικές βιογραφίες ισοδυναμούν με διαφορετικές μαθησιακές και γλωσσικές προϋποθέσεις των μαθητών στα τμήματα μας..

Περιεχόμενα διδασκαλίας  και  Διδακτικό υλικό

Οι διαφορετικές προϋποθεσεις μάθησης πρϋποθέτουν και διαφορετικές τεχνικές και διαφορετικά εξατομικευμένα μέτρα. Τα περιεχόμενα  πρέπει να εναρμονίζεται με τα σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα και με τις ανάγκες των ίδιων των μαθητών.

Στόχοι και διδακτικό υλικό

Οι στόχοι του Μαθήματος Μητρικής Γλώσσας περιγράφονται στο Πρόγραμμα - Πλαίσιο για το δημοτικό σχολείο στην Έσση:

,,Μάθημα Μητρικής Γλώσσας“ είναι μια περιοχή μάθησης σε σχολεία γενικής εκπαίδευσης στην Έσση.

Με τη χρήση του όρου ,,Περιοχή Μάθησης" αποδίδονται στο Μάθημα Μητρικής Γλώσσας περισσότεροι του ενός στόχοι.

Παράλληλα με την εκμάθηση, καλλιέργεια και ανάπτυξη της γλώσσας καταγωγής επιδιώκεται και η διδασκαλία κοινωνικοπολιτιστικών θεμάτων τόσο από τη χώρα καταγωγής όσο και από τον εδώ  κοινωνικό περίγυρο του μαθητή

Στόχοι του μαθήματος  στη γλώσσα της χώρας καταγωγής είναι να βοηθήσει τους μαθητές

•   να βελτιώσουν, να σταθεροποιήσουν και να αναπτύξουν την επικοινωνιακή τους ικανότητα στη γλώσσα της χώρας καταγωγής.

•   να κατανοήσουν καλύτερα την ατομική τους κατάσταση, να προσεγγίσουν   τον κοινωνικό τους περίγυρο και να γίνουν ικανοί να δράσουν σ' αυτόν

•   να κατανοήσουν   τον πολιτισμό της χώρας καταγωγής και να αποκτήσουν   γνώσεις και απόψεις γύρω απ'αυτή

Ο  παρακάτω στόχος  έχει διαμορφωθεί.

•   να διατηρήσουν σχέσεις με τη χώρα καταγωγής και να διευκολυνθούν στην προσαρμογή τους σε περίπτωση επιστροφής.

Η αξία της πολυγλωσσίας είναι ένας επιπρόσθετος στόχος.

Κατάργηση της υποχρεωτικής φοίτησης

Πιστεύεται πως η κατάργηση της υποχρεωτικής φοίτησης στο μάθημα των ελληνικών είχε σαν αποτέλεσμα να ελαττωθεί και ο αριθμός των μαθητων που παίρνουν μέρος στο μάθημα.

Προσωπικά εγώ πιστεύω, ότι η υποχρεωτική κατάργηση του μαθήματος δεν επειρεάζει το αν θα συμμετέχουν οι έλληνες μαθητές στο μάθημα ή όχι, γιατί και τότε που ήταν υποχρεωτικό όσοι δεν ήθελαν μπορούσαν χωρίς μεγάλες διαδικασίες να απαλλαχθούν.

Δε θα πρέπει να μας υποχρεώνει η γερμανική νομοθεσία να παρακολουθούμε ή όχι το μάθημα γλώσσας μας.

Αν εμείς σαν έλληνες δεν έχουμε καταλάβει την αξία, τους στόχους που θέτει αυτό το μάθημα τότε δεν θα πρέπει να παραπονιόμαστε. Θα μπορούσαμε να διαμαρτυρηθούμε αν δεν υπήρχαν δυνατότητες παρακολούθησης.

Τώρα γιατί δεν παρακολουθούν το μάθημα σχεδόν οι μισοί έλληνες μαθητές υπάρχουν διάφοροι  λόγοι

1. Οι γονείς  έκαναν άλλες επιλογές.  (Θα μείνουμε εδώ, αγοράσαμε ένα σπίτι εδώ την ημέρα αυτή έχει μάθημα μαγειρικής, προπόνηση ...)

Πολλοί μετανάστες θεωρούν την εκμάθηση της Ελληνικής Γλώσσας όχι τόσο αναγκαία  και χρήσιμη για τα παιδιά τους και υποστηρίζουν πως στέκεται σαν εμπόδιο για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στο γερμανικό σχολείο. Αυτή τους βέβαια η γνώμη ενισχύεται πολλές φορές από τους δασκάλους του γερμανικού σχολείου οι οποίοι πολλές φορές αποτυχίες των αλλοδαπών μαθητών στο κανονικό μάθημα  τις αποδιδουν  στην υπερφόρτωση, όσον αφορά την παρακολούθηση του μαθήματος της γλώσσας καταγωγής. Εμείς δεν θα πρέπει ποτέ να δεχόμαστε τέτοια επιχειρήματα γιατί έχει επιβεβαιωθεί από πολλές πρόσφατες επιστημονικές μελέτες σε διάφορα κράτη της Ε.Ε  ότι η εμπέδωση των γλωσσικών ικανοτήτων των μαθητών στη γλώσσα καταγωγής τους συμβάλλει θετικά στην εκμάθηση και χρήση της επίσημης γλώσσας του σχολείου.

2. Υπάρχουν οργανωτικές δυσκολίες. Ένας άλλος λόγος είναι οι οργανωτικές δυσκολίες και οι αντίξοες συνθήκες που διεξάγεται το μάθημα. (ώρες, χώροι, αποστάσεις, δεν προσφέρεται σε σχολείο που είναι κοντά στη γειτονιά τους,  δεν υπάρχει ικανός αριθμός μαθητών για να δημιουργηθούν  τμήματα)

3. Περιεχόμενο και το στιλ της διδασκαλίας δεν ικανοποιεί (τα παιδιά ή οι γονείς δεν είναι ικανοποιημένοι με τα περιεχόμενα και τον τρόπο που γίνεται το μάθημα).

Είναι ένα σοβάρό πρόβλημα που θα πρέπει να το εξετασθεί βαθύτερα και φυσικά αναζητώντας  λύσεις για την αντιμετώπιση του. Θα πρέπει να απαντηθούν πολλά ερωτήματα από ελληνικής και γερμανικής πλευράς  αν πραγματικά επιθυμούμε μια καλυτερη  συμμετοχή των Ελληνόπουλων στα Ελληνικά και μια  ποιοτική αναβάθμιση αυτού του μαθήματος (μεθοδολογία, διδακτικό υλικό, ποιότητα ανομοιογενή σύνθεση της μαθησιακής ομάδας, η συνέχεια, η έλλειψη εξατομικευμένης διδασκαλίας κ.α.).

4. Οι μαθητές αντιδρούν  ( δεν θέλουν να παρακολουθήσουν για διάφορους λόγους). 

Παραδεχόμαστε πως στην πλειοψηφία των ελληνόπουλων,  δεύτερης και τρίτης γενιάς, η γλώσσα της χώρας καταγωγής δεν είναι πια η μητρική τους γλώσσα. Αυτό σημαίνει ότι η διδακτική, οι στόχοι  για την εκμάθηση της θα πρέπει να διαφοροποιηθούν.

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών

Ο σπουδαιότερος ίσως παράγοντας για μια πετυχημένη και ποιοτικά αναβαθμισμένη ελληνόγλωσση διδασκαλία στη Γερμανία είναι οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, που αναλαμβάνουν αυτή την αποστολή.

Η άμεση επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών πριν από την απόσπαση τους και κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στη Γερμανία είναι επιτακτική ανάγκη και δε χωράει αναβολές.  Όλοι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν αποτελεσματική διδασκαλία σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο μαθητικό πληθυσμό.

Τα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης οφείλουν να προσφέρουν ευκαιρίες στους εκπαιδευτικούς να αποκτήσουν την απαραίτητη διαπολιτισμική ετοιμότητα προς όφελος των μαθητών που διδάσκουν.

Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών οφείλει να ενασχολείται με θέματα διαπολιτισμικής παιδαγωγικής και διδακτικής προκειμένου να μπορούν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των σημερινών συνθηκών εργασίας των τμηματων τους

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ιδιαίτερα την προετοιμασία των εκπαιδευτικών να αντιμετωπίσουν την κοινωνική, πολιτισμική και εθνική ποικιλότητα των μαθητών, στο πλαίσιο των στόχων για το 2010.

Οργανωτική ανομοιογένεια

Το μάθημα της χώρας καταγωγής θα πρέπει να διακρίνει μια οργανωτική ομοιογένεια. Θεωρώ ότι οι μη ενταγμένοι εκπαιδευτικοί πρέπει  να έχουν  τις ίδιες δυνατότητες για να διδάξουν.  Η οργάνωση του θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες των μαθητών σε κάθε σχολική περιφέρεια.

Εγώ πιστεύω ότι είναι αναγκαίο να ξεκινήσουμε από τις δυνατότητες που προσφέρονται για να διδαχτεί αυτό το μάθημα.

Όλοι από την ίδια αφετηρία

Θεωρούμε αυτονόητο ότι έχουμε έλληνες μαθητές στα τμήματα μας και παραβλέπουμε ότι πολλά παιδία είναι από μεικτούς γάμους από διαφορετικές θρησκείες και εθνικότητες. Πιστεύουμε ότι αφού το παιδί έχει ελληνικό μάθημα επομένως είναι και Έλληνας.

Κάποιοι  πιστεύουν ότι στα πλαίσια της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης οι μαθητές μπορούν να εκπληρώσουν τους στόχους του ελληνικού σχολείου της Ελλάδας. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο τα παιδιά και οι γονείς χάνουν την όρεξη για το μάθημα όταν διαπιστώνουν ότι δεν είναι δυνατόν παρακολουθήσουν τους στόχους που, αλλά και οι ίδιοι  οι εκπαιδευτικοί  απογοητεύονται πιστεύοντας ότι οι προσπάθειες τους δεν βρίσκουν ανταπόκριση. Δεν μπορούμε να θεωρούμε τη μαθησιακή ομάδα ή το τμήμα που διδάσκουμε ως ενιαίο και ομοιογενές, χωρίς να έχουμε πάντα κατά νου ότι είναι άτομα με διαφορετικές προϋποθέσεις μάθησης.

Πρέπει να είμαστε καλά πληροφορημένοι για τα προβλήματα τις δυσκολίες, το βαθμό   κατοχής της Ελληνικής γλώσσας  και τη μεταναστευτική βιογραφία των μαθητών μας. Να μην προσπαθούμε να βάζουμε στην ίδια αφετηρία εκίνησης όλα τα παιδιά του τμήματος μας και με το συνθημα  „Έτοιμοι μαρς“  Ποιός θα τερματίσει πρώτος *(Ανεβείτε σ΄ένα δέντρο)

Κάθ΄ένας μας θα πρέπει να αναγνώριση τις αντίξοες  συνθήκες που  διεξάγεται το μάθημα  και θα πρέπει να είναι  πρόθυμος  για την εφαρμογή νέων μεθόδων  και τεχνικών διδασκαλίας.

Υλικά διδασκαλίας : Βιβλία και παραγγελία μέσω του καταλόγου

Ένα άλλο μεγάλο  πρόβλημα που συμβαδίζει με τους διδακτικούς στόχους και που ο καθ΄ένας μας  αντιμετωπίζει κατά την οργάνωση της διδασκαλίας στα τμήματα της γλώσσας καταγωγής  είναι  η επιλογή του διδακτικού υλικού.

Τμήματα ανταγωνιστικά;

Η αναγκαστικά παράλληλη λειτουργία συμπληρωματικών τμημάτων που οργανώνονται από το Γραφείο Εκπαίδευσης του Προξενείου μας και η έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των ενταγμένων και μη  είναι ένα  σοβαρό θέμα. (Γιατί λέω αναγκαστική οργάνωση θα σας εξηγήσω)

Τα τμήματα λειτουργούν ανταγωνιστικά οπότε υπάρχουν διάφορες συγκρούσεις (μεταξύ γονέων, συναδέλφων). Πολλοί συνάδελφοι  έχουν την αξίωση να ηγηθούν της περιοχής που διδάσκουν και να λειτουργούν ως μοναδικοί εκφραστές και εκπρόσωποι της μόρφωσης των ελληνόπουλων. Οι γονείς λένε (αυτός το έχει κάνει μονοπώλειο..)

Οι αίθουσες διδασκαλίας σε κάποια σχολεία απαράδεκτες ή στοιχίζουν πολλά χρήματα. Δεν υπάρχει μια ντουλάπα για να βάζει τα βιβλία του ο εκπαιδευτικός.

Δεν έχει πρόσβαση στα διάφορα οπτικοακουστικά μέσα. (χάρτες, υπολογιστές τηλεόραση,..)

Βιβλία   ( παραγγελια βιβλίων,...)

Συμμετοχή στα σεμινάρια

Αξιολόγηση της σχολικής επίδοσης Δικαίωμα να α αξιολογούν τη σχολική επίδοση   στο ενδεικτικό του κανονικού σχολείου του μαθητή.

Να εξασφαλίζεται η συνέχεια του.Για μια αποδοτική και επικοδομιτική δουλεια νομίζω ότι πρέπει ο κάθε εκπαιδευτικός να διδάσκει στο ίδιο σχολείο τα χρόνια που θα παραμείνει στη Γερμανία. Δε μιλάω για το τι γινόταν μέχρι τώρα μιλάω για το μέλλον και τους νέους που θα έρθουν αργότερα να το γνωρίζουν. Αυτή θα είναι μια βασική προϋπόθεση αν κάποτε αρχίσουμε να παγματοποιούμε τους στόχους μας  με τη συμπαράσταση των  Υπουργείων Παιδείας της Ελλάδας και της Έσσης

Πληροφόρηση σας για τους στόχους και τι σήμασία της ελληνικής γλώσσας για το μέλλον των παιδιών σας

Συχνή επικοινωνία με τους δασκάλους και συζήτηση όσον αφορά τη σπουδαιότητα της διδασκαλίας του μαθήματος για τα παιδια σας.

Εφόσον το περιβάλλον των μεταναστόπουλων είναι διπολιτισμικό-διγλωσσικό, θα πρέπει  η Εγωσύνθεσή τους να έχει διπολιτισμικό χαρακτήρα.

Έτσι θα μπορέσουν  τα παιδια σας ανεξάρτητα αν θα βρίσκονται  μόνιμα ή για λίγο   στον Ελλαδικό χώρο να δείχνουν κατανόηση,  όσον αφορά τις πολιτισμικές διαφορές, και μπορέσουν να βιώσουν αυτό το  διαφορετικό ίσως γι΄αυτά  κοινωνικοπολιτισμικό  περιβάλλον, χωρίς προκαταλήψεις και άλλα  προβλήματα

Άν αύριο χαθούν  τα παιδιά σας μέσα σ΄αυτή τη πολιπολισμική κοινωνία θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ευθύνεσθε οι ίδιοι.

Οφείλετε  να παραγνωρίσετε τις αντίξοες συνθήκες που διεξάγετε το μάθημα, να βοηθήσετε και οι ίδιοι σ΄αυτή τη προσπάθεια.

Οι κατά τόπους Ελληνικές Κοινότητες και σύλλογοι  στηρίζουν ενεργά τη προσπάθεια αυτή με την αρωγή τους σε όλα τα θέματα, τόσο τα εκπαιδευτικά όσο και τα πολιτιστικά, μέσα από τις πολύπλευρες δραστηριότητες και εκδηλώσεις τους.

Μια ελπίδα για την μελοντική αναβάθμιση του μαθήματος

Η τελευταία σύσκεψη μεταναστευτικών οργανώσεων με εκπροσώπους των υπουργείων Παιδείας, έγινε  στις 07.12.2007 στο Δημαρχείο του Αμβούργου.

Τρεις ημέρες όμως πριν από την πανηγυρική υπογραφή της συμφωνίας, η επιτροπή των υπουργών Παιδείας έστειλε στις οργανώσεις το κείμενο της κοινής διακήρυξης, στο οποίο δεν αναδεικνύεται επαρκώς η σημασία της μητρικής γλώσσας.

Οι διάφορες μεταναστευτικές οργανώσεις διαμαρτυρίθηκαν και με την απειλή μιας όχι κοινής αποδοχής των αποφάσεων.

Η σύσκεψη λοιπόν των μεταναστευτικών οργανώσεων με εκπροσώπους των υπουργείων Παιδείας,  στις 07.12.2007 στο Δημαρχείο του Αμβούργου, Μμτά από έντονες συζητήσεις, η γερμανική πλευρά αποδέχθηκε να αναφέρεται ρητά στο κείμενο της κοινής διακήρυξης η σημασία της πολυγλωσσίας και του μαθήματος της γλώσσας καταγωγής.

Οι υπουργοί Παιδείας δέχθηκαν να ενσωματωθεί στο κείμενο παράγραφος, με την οποία θα καλούνται οι σχολικές μονάδες με μεγάλο ποσοστό μαθητών από μεταναστευτικές οικογένειες να εντάξουν ισότιμα στα αναλυτικά προγράμματά τους το μάθημα της χώρας καταγωγής.

 Στη διακήρυξη αυτή παρουσιάζεται η σημασία ενός πολύγλωσσου, πολυπολιτισμικού σχολείου που λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των μαθητών με μεταναστευτικής βιογραφία και φυσικά τη γλώσσα της χώρας καταγωγής 

Το κείμενο της κοινής διακήρυξης υπουργών Παιδείας και μεταναστευτικών ομοσπονδιών, φέρει τον τίτλο

«Ενσωμάτωση ως ευκαιρία. Μαζί για περισσότερες ίσες ευκαιρίες»

Διατυπώθηκε από κοινού  μια συμφωνία στην οποία τονίζουν: 

• την σημασία της ενσωμάτωσης,  για περισσότερες ευκαιρίες για όλους
• τη σημασία της πολυγλωσσίας 
• το πολιτιστικό υπόβαθρο των ανθρώπων με μεταναστευτική  βιογραφία.

Στην συνεδρίαση της μόνιμης συνόδου των Υπουργών Παιδείας της Γερμανίας(Kultusministerkonferenz-KMK)  μαζί με αντιπροσώπους διαφόρων  μεταναστευτικών ομοσπονδιών Στις 13 Δεκεμβρίου 2007 η κοινή διακήρυξη παρουσιάστηκε από τον υπουργό Παιδείας του Βερολίνου και προεδρεύοντα της συνόδου των ομολόγων του, Γιούργκεν Τσέλνερ, στο πλαίσιο πανηγυρικής συνέντευξης Τύπου στο Βερολίνο.

 Εκεί υπογραφτηκε το κείμενο, το οποίο πλέον στη συνέχεια αποτελεί οδηγία προς τις σχολικές Αρχές για μια σειρά θεμάτων που αφορούν την σχολική εκπαίδευση των μαθητών με μεταναστευτικής βιογραφία όπως:

• Οι ίσες ευκαιρίες μόρφωσης σαν κλειδί  για ενσωμάτωση
• Η πολυγλωσσία ένα κεφάλαιο που δε θα ΄πρεπε να μείνει ανεκμετάλευτο.
• Η σπουδαιότητα εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας
• Η συμμετοχή των γονέων στα σχολικά δρόμενα.
• Η συστηματική πληροφόρηση των γονέων  τόσο για την πορεία του μαθηματος στο γερμανικό σχολείο όσο και του μαθήματος της χώρας καταγωγής  κ.α.

 Μια δίγλωσση διπολιτισμική εκπαίδευση δεν μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα,   αν δεν αναβαθμισθεί πρώτα το Μάθημα της χώρας καταγωγής.

Κάποιες από τις προϋποθέσεις αναβάθμισης αυτού είναι οι εξής Μ. Δαμανάκης 1989

- Αναγνώριση της Γλώσσας καταγωγής ως μαθήματος αποφασιστικού

   για την προαγωγή και γενικά τη σχολική εξέλιξη των μαθητών.

- Αναγνώριση της Γλώσσας καταγωγής αντί άλλης ξένης γλώσσας.

- Συντονισμός του Μ Γλώσσας καταγωγής με το κανονικό μάθημα.

- Ενσωμάτωση του Μ Γλώσσας καταγωγής στο πρωινό πρόγραμμα των μαθητών.

- Συνεργασία της χώρας υποδοχής και της χώρας προέλευσης για την

   επεξεργασία ενός κατάλληλου Curriculum.

- Επιμόρφωση των δασκάλων που διδάσκουν στα Τμήματα Μητρικής

  Γλώσσας, ώστε να αποκτήσουν διπολιτισμικές γνώσεις.

To διδακτικό υλικό να είναι γλωσσικά προσαρμοσμένο στο γλωσσικό επίπεδο των μαθητών, να είναι κοντά στα βιώματα και στα ενδιαφέροντά τους, να αντλεί τα θέματά του από την πολυπολιτισμική κατάσταση των μαθητών, να προβάλλει τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας, να έχει κατάλληλες ασκήσεις, ώστε να επιτυγχάνεται η εμπέδωση της ύλης (Δαμανάκης Μ. 1997, 127)

Προβλήματα (κυρίως από μεικτούς γάμους):

Επιβλαβείς επιπτώσεις στην ψυχολογική ισορροπία των παιδιών

Όροι δίγλωσσης αγωγής στην οικογένεια

1) Δεν πρέπει να υπάρχει διαφωνία ανάμεσα στους δύο γονείς όσον αφορά στη στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί,

2) τακτική εξάσκηση της κάθε μιας γλώσσας με ένα πάντα ή περισσότερους σταθερούς συνομιλητές   (λ.χ. η μητέρα θα μιλάει μόνο ελληνικά με το παιδί, ο πατέρας μόνο γερμανικά κ.ο.κ.),

 3) δεν πρέπει να γίνεται επιβολή της ξένης γλώσσας, αλλά αυθόρμητη αποδοχή

 4) δεν πρέπει να μαλώνομε το παιδί, όταν αναμειγνύει τις γλώσσες,

5) η βίωση της διγλωσσίας από όλους πρέπει να θεωρείται φυσιολογική κατάσταση.

Ευελπιστούμε ότι το μάθημα της χώρας καταγωγής μελλοντικά  θα πάρει τη θέση που του αξίζει μέσα στην πολυπολιτισμική κοινωνία μας.